Kategori: Makaleler

Tamamlayıcı Sağlık Sigortası Hangi Hastanelerde Geçiyor? Güç, İdeoloji ve Vatandaşlık Bağlamında Bir Siyasi Analiz Giriş: Güç İlişkilerinin Sağlık Sistemine Etkisi Siyaset, güç ilişkilerinin şekillendirdiği bir alandır. Her devlet, toplumsal düzeni inşa ederken, bu düzeni belirleyen kurumlar, ideolojiler ve vatandaşlık anlayışları arasında bir denge kurmaya çalışır. Bir siyaset bilimci olarak bu denklemi incelediğimizde, toplumun sağlığına yönelik sistemlerin de bu güç ilişkilerinin bir yansıması olduğunu görürüz. Tamamlayıcı sağlık sigortası (TSS), devletin sağlığa yönelik politikalarının, ekonomik yapısının ve sosyal sınıf farklılıklarının bir göstergesi olarak karşımıza çıkar. Sağlık, en temel insan haklarından biri olarak kabul edilse de, günümüzde sağlık hizmetlerine erişim, bireylerin ekonomik ve…

Tırnaktan Önce Virgül Gelir Mi? Dil, Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Adalet Üzerine Bir Düşünce Herkesin dilini şekillendiren, düşüncelerini ifade etme biçimlerini belirleyen bir kültür vardır. Bir kelime, bir noktalama işareti ya da bir cümle yapısı, bazen daha fazlasını anlatır; toplumdaki derin dinamikleri, gizli kalmış anlamları, bazen de cinsiyetin ve adaletin nasıl şekillendiğini. Bugün, bir dilbilgisi sorusunun ötesinde bir soruya dalacağız: Tırnaktan önce virgül gelir mi? Bu basit gibi görünen soruyu, dilin toplumsal etkileri ve toplumdaki eşitsizliklere dair daha geniş bir çerçevede nasıl ele alabiliriz? Hadi birlikte keşfedelim. Bir Cümle, Bir Toplum Toplumda dil, sadece iletişimi sağlamakla kalmaz, aynı zamanda gücü,…

Psikolojik İyileşme ve Ekonomi: Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Ekonomistin Perspektifi: Kaynaklar, Seçimler ve Sonuçlar Bir ekonomist olarak, her gün sınırlı kaynaklarla karşı karşıya kalıyoruz. Bu kaynakların nasıl dağıtılacağı ve hangi kararların alındığı, ekonomik dinamiklerin temel yapı taşlarını oluşturur. Kaynakların sınırlılığı, her bireyin ve toplumun sürekli olarak seçim yapmak zorunda olduğu bir durumdur. Bu seçimlerin sonuçları, yalnızca ekonomik anlamda değil, aynı zamanda psikolojik düzeyde de büyük etkilere yol açar. Peki, psikolojik iyileşme de bu seçimlerin ve kaynakların bir sonucu mudur? Ekonomik açıdan baktığımızda, psikolojik iyileşme, bireylerin zihin sağlıklarını toparlayabilmesi için harcadıkları zaman, enerji ve diğer sınırlı kaynakların verimli bir şekilde…

Merak ettim — “Acaba ruh gerçekten başka bir bedende yaşamaya devam eder mi?” diyordum. Çünkü çevremde kimileri, geçmiş hayatlara dair “hiçlik öncesi” veya “önceki yaşamlar” iddialarıyla geliyor. O yüzden “Reenkarnasyon İslam’da var mı?” sorusunu hem keyifle hem de sorularla kafa yormaya değer buluyorum. Aşağıda, Kur’ân, hadis ve İslâmî kaynaklar ışığında — ama aynı zamanda gerçek dünyadan örneklerle — konuya dair bir bakış sunuyorum. Reenkarnasyon Nedir — Ve Neden Çekici Görünür? Reenkarnasyon (tenâsüh / ruh göçü) inancı; ölüm sonrası ruhun başka bir bedene geçerek yeniden doğduğunu savunur. Ruhun, önceki yaşamda yapılan iyilik veya kötülüklere göre yeni bir bedende doğacağına inanılır. Bu,…

Paleolitik Çağın Diğer Adı: İnsanlığın Evrimsel Psikolojisi İnsan davranışlarının, bilinçli ve bilinç dışı etkilerle şekillenen karmaşık bir yapısı vardır. Bugün, insanlık tarihinin en eski dönemlerinden biri olan Paleolitik çağın (ya da başka bir adıyla Eski Taş Devri) izlerini sürerken, bir psikolog olarak bu dönemin bizim psikolojik evrimimize nasıl etki ettiğini anlamaya çalışıyorum. Paleolitik çağın diğer adı, aslında, insanlığın bilişsel, duygusal ve sosyal gelişiminin temellerinin atıldığı bir dönemi simgeliyor. Peki, bu dönemdeki yaşam biçimi, günümüz insanlarının psikolojik yapısını nasıl şekillendirdi? Paleolitik Çağın Diğer Adı: Eski Taş Devri Paleolitik çağ, “Eski Taş Devri” olarak da bilinir. Bu dönem, yaklaşık 2,5 milyon yıl…

Kuyruksuz Maymun Var Mı? Geleceğin Evrimi ve Toplumsal Etkileri Hepimiz biyoloji derslerinden kuyruklu maymunları ve onların evrimsel süreçlerini hatırlıyoruz, değil mi? Peki, ya kuyruksuz maymunlar? Böyle bir şey gerçekten var mı? Belki de bu soruya cevap ararken, yalnızca bir türün biyolojik evrimini değil, evrimsel süreçlerin toplumları nasıl dönüştürebileceğini, hatta gelecekte insanlık için ne anlama gelebileceğini de sorguluyoruz. Günümüzün bilimsel keşiflerinin ışığında, evrimsel süreçlerin hızlandığı bir dünyada, hayvanlar dünyasında “kuyruksuz” maymunlar ya da başka benzer değişimler mümkün olabilir mi? Ve kuyruksuz bir maymunun ortaya çıkması, sadece doğa bilimleri açısından değil, toplumsal olarak da bizi nasıl etkileyecek? İşte bu sorular, geleceğin evrimsel…

Fazla Stres Hangi Hastalıklara Yol Açar? – Ve Bu Stres Nerede Satılıyor? Bir gün uyanıyorsunuz, başınızda deli bir stres kaynağı, gözlerinizin kenarında hafif çizgiler, boynunuzda kasılmalar, belinizdeyse bir “ayyy, ne oldu?” durumu… Ve sonra bir bakıyorsunuz ki, her şey stres yüzünden oluyor. Ama… gerçekten mi? Fazla stres, sadece sinir bozucu değil, aynı zamanda vücudumuza büyük işler açan bir şey olabilir. Hadi biraz ciddiyetle ama eğlenceli bir şekilde, fazla stresin vücudumuza hangi hastalıkları getirdiğine bakalım. Fazla Stres Neler Yapar? Stres bir bakıma hayatın tuzu biberi gibi, değil mi? Ama fazla tuz, yemekleri acılaştırır, fazla biber de midede ağrı yapar. İşte stres…

Kongar Ne Anlama Gelir? Psikolojik Bir Mercekten İnceleme İnsan davranışları her zaman merak uyandırıcı olmuştur. Birçok psikolog, insanların içsel dünyasını çözümlemek, arkasındaki motivasyonları ve duygusal yapıları anlamak için sürekli bir çaba içindedir. Psikoloji, sadece insanları anlamakla kalmaz, aynı zamanda onlara daha iyi bir yaşam kalitesi sunmayı da hedefler. Bu yazıda, “Kongar” kelimesinin ne anlama geldiğine dair, bir psikoloğun gözünden derinlemesine bir bakış sunmaya çalışacağım. Kongar, kimi zaman halk arasında belli bir davranış biçimi ya da tutumla ilişkilendirilen bir kavram olabilir. Ancak psikolojik açıdan ele alındığında, bu kelime daha farklı anlamlar ve içsel dinamikler barındırıyor olabilir. Bilişsel Psikoloji Perspektifinden Kongar Bilişsel…

Bilig Ne Demek? Tarihsel Perspektif ve Küresel-Yerel Dinamikler Üzerine Bir Analiz Bilig, Türk kültüründe ve Orta Asya’nın derin geleneklerinde önemli bir kavram olarak yer almaktadır. Ancak, sadece bir kelime olarak değil, içinde barındırdığı derin anlamlarla da incelenmesi gereken bir olgudur. “Bilig” ne demek, aslında neyi anlatır? Gelin, bu soruyu sadece dilsel bir anlamda değil, tarihsel bir bağlamda, kültürel ve toplumsal etkilerini de göz önünde bulundurarak ele alalım. Bilig: Evrensel ve Yerel Anlamda Derin Bir Kavram Türk dünyasında bilig, genellikle “bilgi”, “akıl” ve “hikmet” gibi anlamlarla ilişkilendirilir. Bu kelime, özellikle Orta Asya’daki göçebe Türk toplumlarında, bireyin dünyayı anlamlandırma ve yaşama dair…

Kaçış Rotası Nedir? Ekonomik Perspektiften Bir İnceleme Ekonomi, kaynakların sınırlılığı ve bu sınırlı kaynakların en verimli şekilde nasıl kullanılacağına dair bir disiplin olarak, seçimler yapmayı ve bu seçimlerin sonuçlarını derinlemesine incelemeyi gerektirir. Bir ekonomist olarak, bazen seçeneklerimizin daraldığını, belirsizliklerin arttığını ve çıkış yolu arayışının hızlandığını gözlemlemek, hepimizi gelecekteki olasılıkları sorgulamaya iter. İşte, bu noktada “kaçış rotası” kavramı devreye girer. Kaçış rotası, ekonomik bir bağlamda, bireylerin veya toplumların mevcut durumdan kurtulmak amacıyla tercih ettikleri alternatif stratejiler ve yol haritalarıdır. Ancak bu rotalar, her zaman umut dolu bir çözüm değil, aynı zamanda gelecekteki refahı yeniden şekillendirme çabasıdır. Kaçış Rotası ve Piyasa Dinamikleri…