Giriş
Arkadaşlar, bir düşünün: şehir hayatının karmaşasından kaçıp sabahları kuş sesleriyle uyanacağınız, komşularla çay sohbetleri eşliğinde akşamüstü verandada manzaranın tadını çıkaracağınız bir hayat… Hani çoğumuz “köyde bir evim olsa” diye hayal kurarız ya, işte bugün tam da bu hayali gerçeğe dönüştürme potansiyeli taşıyan bir soru üzerine konuşacağız: “Köy Yerleşik Alanı içi arsaya ev yapılır mı?” Bu sorunun etrafında hem duygusal hem hukuksal olarak dolu bir dünyaya adım atacağız. Çünkü sadece “ev yapılır mı?” değil, “nasıl yapılır?”, “neden yapılmalı?” ve “gelecekte ne olabilir?” gibi yan sorularla birlikte geliyor.
—
1. Kökenler: Köy yerleşik alanı ve arsa kavramının tarihi
Türkiye’de kırsal yerleşimler yüzyıllardır tarım‑hayvancılıkla iç içe bir yaşam biçimi sundu. Ancak şehirleşme, sanayileşme ve özellikle son yıllarda kentsel yoğunluk artışı ile birlikte “köyde yaşam” algısı yeniden canlanmaya başladı. Bu dönüşümün içinde, hukuk‑imar sisteminin köy yerleşimleri için getirdiği özel düzenlemeler de var. Örneğin, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 27. maddesi, belediye ve mücavir alanlar dışında kalan köy yerleşik alanlarında bazı yapılar için ruhsat muafiyeti tanıyor. ([Gayrimenkul Mevzuati][1]) Bu, köy içi arsaya ev yapılabilir mi sorusunun yasal zeminini oluşturuyor.
“Yerleşik alan” kavramı da önemli: bir köyün mevcut yapılı alanları içinde toplu olarak yerleşim gösterdiği sınırlar. Bu sınırların içinde arsa almak veya ev inşa etmek çok daha farklı bir yasal rejimle karşılaşıyor. ([redaktorhaber.com][2]) İşte bu kökenlerden gelir “köy içi arsa” üzerine ev yapma fikri.
—
2. Günümüzdeki yansımaları: Ne durumdayız?
a) Hukuksal durum
Günümüzde “köy yerleşik alanı içi”yle “yerleşik alan dışı” arasında büyük farklar var. Bir arsa köy yerleşik alanı içinde ise, köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturan kişiler için ruhsatsız yapı yapılabilen istisnai durumlar söz konusu olabiliyor. ([redaktorhaber.com][2]) Ancak, arsa yerleşik alan dışındaysa ya da imar planı yoksa yapı için ruhsat, imar durumu gibi prosedürler devreye giriyor. ([Premar][3]) Ayrıca hisseli arsa durumları, yola cephe koşulları, parsel büyüklüğü gibi detaylar devreye giriyor ve arsa alırken ya da ev yaparken dikkat etmek gerekiyor. ([Premar][3])
b) Yaşam & yatırım açısından
Şehir hayatından kaçış, uzaktan çalışma fırsatları, doğayla iç içe bir yaşam arzusu derken köyde ev sahibi olmak güncel bir trend haline geldi. Bununla beraber altyapı eksikleri (internet, sağlık, ulaşım), bölgenin imar ve tapu durumu gibi riskler de göz önünde bulundurulmalı. ([investtime.com.tr][4]) Yani sadece “araba kuş sesleriyle uyanacağım” hayali değil, bir takım ön hazırlık ve gerçekçilik gerekiyor.
—
3. Nasıl yapılır? Dikkat edilmesi gerekenler
Arsanın, gerçekten köy yerleşik alanı sınırları içinde mi olduğunu tespit edin. Yerleşik alan sınırı belirlenmiş mi, değil mi kontrol edilmeli. ([Av. Gökhan Bilgin][5])
İmar durumu: Arsa imarlı mı, yoksa tarla biçiminde mi? İmarlı olmayan arsaya ev yapmak büyük risk taşıyor; kaçak yapı durumuna düşebilir. ([EMLAK 365][6])
Hisseli tapular, yola cephe, altyapı durumu gibi teknik kriterleri mutlaka kontrol edin. Örneğin, hisseli bir arsa ise diğer hissedarlardan onay almak gerekebilir. ([Premar][3])
Bölgenin ulaşımı, altyapısı, komşuluk ilişkileri, doğal koşulları da göz önünde bulundurulmalı. Bu sadece yasal prosedür değil, yaşam kalitesi meselesi.
Yerel yönetmelikler her köy ve ilçe için değişiklik gösterebilir, bu yüzden ilgili il özel idaresi veya belediyeyle ön görüşme yapmak fayda sağlar.
—
4. Gelecekteki potansiyel etkileri ve gördüğüm fırsatlar
a) Yaşam tarzı değişimi
Küresel düzeyde şehir merkezlerinde yaşayanların doğaya yönelmesi, daha sakin, sürdürülebilir ve sağlıklı bir yaşam arayışı var. Bu da köy içi arsa + ev kombinasyonunu cazip kılıyor. Böylece gelecek 10‑20 yıl içinde “şehir dışı yaşam”, “yarı kırsal yaşam” gibi kavramlar daha yaygınlaşabilir.
b) Yatırım açısından
Köy yerleşik alanlarında uygun arsa alımı ve üzerine ev yapmak, uzun vadede değer artışı sunabilir. Özellikle şehirlere yakın, ulaşımı kolay, doğal güzellikleri olan bölgelerde bu potansiyel yüksek. Ancak unutulmaması gereken: imar, yol, altyapı gibi riskler mevcut. ([investtime.com.tr][4])
c) Toplumsal ve çevresel etkiler
Kırsala doğru dönüş trendi, göç hem yönünü değiştirebilir hem de köy nüfusunu canlı tutabilir. Ancak altyapı eksikleri, belediye hizmetleri yetersizliği gibi sorunlar da büyüyebilir. Ayrıca doğayla uyumlu yapılaşma, sürdürülebilir mimari yaklaşımlar daha önemli hale gelecek.
—
5. Sonuç
Kısacası, “köy içi arsaya ev yapılır mı?” sorusunun cevabı evet, ama çok dikkatli ve bilinçli bir şekilde yapılmalı. Yasal altyapıdan teknik hususlara, yaşam tarzı tercihlerinden yatırım potansiyeline kadar bir dizi değişken söz konusu. Eğer siz de “şehirden biraz uzak, doğayla iç içe ama sorun çıkarmayacak bir evim olsun” diyorsanız, doğru arsa ve doğru bilgiyle bu hayali gerçekleştirebilirsiniz. Ama “hızlıca alırım, yaparım” deyip atlamamak gerekiyor. Yarın başınız ağrımadan, huzurla o verandada kahvenizi yudumlamak için bugün adımlarınızı sağlam atın.
[1]: https://gayrimenkulmevzuati.com/mahalle-olan-koylerde-ev-yapmak-ruhsat-gerektirir-mi/?utm_source=chatgpt.com “Mahalle Statüsüne Geçen Köylerde Ev Yapmak Ruhsat Gerektirir Mi?”
[2]: https://www.redaktorhaber.com/makale/koy-yerlesik-alani-icine-ev-yapabilmenin-sartlari-430?utm_source=chatgpt.com “KÖY YERLEŞİK ALANI İÇİNE EV YAPABİLMENİN ŞARTLARI”
[3]: https://www.premar.com.tr/blog/koyde-hisseli-arsaya-ev-yapmak-icin-yapi-izni-gerekli-mi?utm_source=chatgpt.com “Köyde Hisseli Arsaya Ev Yapmak İçin Yapı İzni Gerekli Mi?”
[4]: https://investtime.com.tr/koy-yerlesim-alaninda-arsa-almak-mantikli-mi/?utm_source=chatgpt.com “Köy Yerleşim Alanında Arsa Almak Mantıklı mı? | Kapsamlı Rehber”
[5]: https://gokhanbilgin.av.tr/koy-yerlesik-alanlarinda-ve-kirsal-mahallelerde-ruhsatsiz-ev-yapmak/?utm_source=chatgpt.com “Köyde Ruhsatsız Ev Yapmak – Av. Gökhan Bilgin”
[6]: https://www.emlak365.com.tr/emlak-haberleri/koyde-ev-yapmak-icin-imar-izni-almak-sart-mi-196009?utm_source=chatgpt.com “Köyde ev yapmak için imar izni almak şart mı? – EMLAK 365”